Thay băng hằng ngày
Cách chăm sóc vết thương khâu, khi nào cần thay băng
Bình thường khi chăm sóc vết thương khâu tại nhà mỗi ngày sẽ cần phải thay băng ít nhất là 1 lần. Tuy nhiên trong một số trường hợp ta sẽ cần phải thay băng nhiều hơn như khi thấy băng bị thấm ướt nhiều dịch, băng bị dính bẩn, băng bị nước ẩm té ngoài ý muốn…vv
Những dụng cụ cần chuẩn bị trước khi thay băng:
- Cồn i-ốt
- Băng/ gạc vô khuẩn
- Nước muối sinh lý
- Băng dính / băng cuộn
- Găng tay y tế (nếu có thể)
Cách chăm sóc vết thương khâu- bước thay băng vết thương
Bước 1: Người trực tiếp thực hiện thay băng cho bệnh nhân nên vệ sinh, rửa sạch tay của mình bằng xà phòng/ dung dịch sát khuẩn. Nếu có thể hãy sử dụng thêm găng tay y tế (nếu có thể).
Bước 2: Cần chủ động tẩm ướt lớp băng che vết thương bằng nước muối sinh lý trong vòng 15 phút trước khi tiến hành.
Bước 3: Bóc băng nhẹ nhàng ra khỏi vết thương, tránh gây thêm những tổn thương.
Bước 4: Lau/ rửa sạch phần dịch đọng ở trên bề mặt hay các vảy máu đen bám ở trên miệng vết thương bằng gạc ẩm
Bước 5: Tiến hành nặn dịch tụ ở bên trong vết khâu trước đó (đây là bước quan trọng nhất). Có thể tiến hành nặn mủ/ dịch như sau: ấn 2 mép của vết thương và lăn tròn phần gạc dọc theo vết khâu
Bước 6: Sát khuẩn vết thương
Pha loãng cồn i-ốt cùng với nước muối sinh lý theo tỷ lệ 1:5. Sau đó dùng gạc tẩm dung dich cồn pha loãng sát khuẩn theo thứ tự từ trên xuống dưới và từ trong tiến ra ngoài.
Bước 7: Băng bó lại vết thương cùng với gạc vô khuẩn rồi cố định lại bằng băng cuộn hoặc băng dính để chắc chắn hơn.
Cách chăm sóc vết thương khâu- theo dõi đánh giá vết thương
Những dấu hiệu bình thường của vết thương khâu:
– Đau nhiều tại nơi vết khâu: thông thường người bệnh sẽ đau nhiều nhất trong khoảng 3 ngày đầu sau tiến hành khâu vết thương. Sau đó hiện tượng đau sẽ giảm dần đi. Với cảm giác đau này bệnh nhân có thể điều trị bằng thuốc giảm đau được bác sĩ tư vấn sử dụng đúng liều lượng và thời gian.
– Hiện tượng sưng nề, đau nhức ở phía ngọn chi sau thực hiện vết khâu: Khi da xuất hiện các vết thương sẽ làm đứt đi các tĩnh mạch ở dưới da. Hiện tượng này sẽ làm cản trở dòng máu đi từ phía ngọn chi chảy về tim gây ứ trệ hệ tuần hoàn. Xem xét tùy thuộc vào mức độ ứ trệ mà sẽ tạo ra hiện tượng sưng nề, đau nhức khác nhau nhiều hay ít. Để khắc phục tình trạng này bệnh nhân cần hạn chế lại vận động, đồng thời cần gác cao ngọn chi để máu đi về tim dễ dàng hơn. Với vết thương ở cẳng/ bàn tay thì cần có thêm dây treo cao tay vào cổ. Vết thương ở cẳng/ bàn chân cũng cần gác cao chân khi đi ngủ và nghỉ ngơi.
Những dấu hiệu bất thường của vết thương đã khâu:
– Vết khâu bị rỉ nhiều máu ngay sau khâu
– Cảm giác đau đớn liên tục trong nhiều ngày và tăng dần.
– Vết thương bị sưng- nóng ran- tấy đỏ
– Vùng da ở xung quanh bị phù nề và căng mọng, có thấy tụ nhiều dịch ở dưới miệng của vết khâu. Vết thương bị tăng tiết dịch thấm qua băng hoặc rỉ dịch mủ có mùi tanh hôi
– Bục chỉ tại vết khâu
– Bệnh nhân sốt cao, khó hạ sốt
Trong cách chăm sóc vết thương khâu mà xuất hiện những dấu hiệu như trên chúng ta cần nhanh chóng đưa bệnh nhân tới các cơ sở y tế gần nhất để nhận được sự hỗ trợ của bác sĩ chuyên môn.
Vệ sinh cơ thể trong thời gian chăm sóc vết thương khâu
Cần chú ý tránh để cho vết thương đã khâu bị dính ướt trong khoảng 24 giờ đầu ngay sau khi tiến hành phẫu thuật. Vào những ngày đầu hậu phẫu, bệnh nhân có thể lau mình bằng khăn vắt khô thay vì tắm rửa như hàng ngày.
Bước qua ngày thứ hai, bệnh nhân nên hạn chế vận động/ vận động nhẹ nhàng. Nếu cơ thể không bài tiết quá nhiều mồ hôi thì bạn nên hạn chế tắm rửa mà chỉ cần lau người với nước ấm.
Trong trường hợp cần thiết phải vệ sinh cơ thể, nên tắm dưới nhanh vòi hoa sen trong thời gian ngắn và phải che chắn thật kỹ lưỡng cho vùng vừa phẫu thuật. Tránh để cho nước bẩn, xà phòng rơi/ dính vào.
Người bệnh tuyệt đối không được tắm bồn hay ngâm người. Khi mà vết thương bị ngâm trong nước lâu, lớp biểu bì da sẽ có khuynh hướng mềm ra, làm hở những đường chỉ khâu. Việc làm này sẽ tạo thuận lợi cho sự tấn công của các vi khuẩn thường trú ở trên da và một số chủng ngoại lai tiến vào trong vết thương.
Sau khi vệ sinh cơ thể/ tắm, cần nhanh chóng lau khô người, lau nhẹ nhàng vùng da xung quanh vết thương bằng khăn sạch, mềm.
Những thực phẩn nên hạn chế ửu dụng trong quá trình liền thương: rau muống, thịt bò, đồ nếp, thịt gà, thịt chó, hải sản, đồ ăn cay và chất kích thích. Nên bổ sung nhiều hơn các vitamin từ hoa quả, rau xanh, chất đạm… để cơ thể có đủ năng lượng hồi phục lại
Khi bác sĩ tiến hành đóng vết thương bằng những loại chỉ thông thường, bạn cần quay lại để cắt chỉ theo lịch hẹn. Thời gian thích hợp để tháo chỉ khâu cho vết thương sau phẫu thuật dao động trong khoảng từ 5 đến 21 ngày, tùy thuộc vào kích thước, vị trí phẫu thuật bạn đã thực hiện. Với những loại chỉ tự tiêu thì bạn không cần quay lại để cắt chỉ nữa.